Τα χρώματα της ατμόσφαιρας κι ο pirandello.

«Όποιος ζωγραφίζει πράσινους ουρανούς και μπλε λιβάδια θα έπρεπε να στειρώνεται», είπε ο pirandello κοιτάζοντας βλοσυρά τους πίνακες. Τον κοίταξα με το στόμα ανοιχτό σαν χάνος., δεν πίστευα στα αφτιά μου. «Τι είπες;», ρώτησα. «Επανέλαβα απλώς μια ρήση του Χίτλερ», έκανε εκείνος αδιάφορα. «Ώστε αυτά φτιάχνεις όταν πας και χάνεσαι;» «Είδες αρκετά», είπα έξαλλος. «Ήλπιζα πως θα μπορούσες να καταλάβεις αλλά έπεσα έξω. Και δε χρειάζεται να μείνουμε άλλο εδώ γιατί θα χαλάσουμε τις καρδιές μας. Και δε θέλω». «Στάσου», έκανε ο pirandello, «να το συζητήσουμε». «Δεν έχουμε να συζητήσουμε τίποτα, δεν υπάρχει λόγος», είπα εγώ και τον έσπρωξα… κάπως άγαρμπα ομολογώ κατά την πόρτα. «Η τέχνη είναι υποτίθεται για να τη βλέπει ο κόσμος», διαμαρτυρήθηκε. «Δε μ’ ενδιαφέρει γιατί είναι και τι δεν είναι», επέμενα και συνέχισα να τον σπρώχνω. «Έξω». «Αυτό είναι τουλάχιστον ανωριμότητα», είπε εκείνος και σταμάτησε να αντιστέκεται. «Έξω», επανέλαβα, «έξω». «Στο κάτω - κάτω εσύ μου ζήτησες να σου πω τη γνώμη μου για τους πίνακες», φώναξε. «Σωστά», είπα. «Και μου την είπες. Και τώρα έξω». Βγήκαμε στο φως του ήλιου. «Εντάξει», είπε ο pirandello, «ίσως υπήρξα κάπως κάθετος. Έχω δει και πολύ χειρότερα». «Ας μην το συνεχίσουμε», είπα. «Κλασική ευθιξία. Μα τι νομίζετε πώς είστε όλοι εσείς οι καλλιτέχνες;» «Θα μπορούσες να δείξεις μια στοιχειώδη ευγένεια». «Απλώς διατύπωσα μια σκέψη που έκανα, δεν ήταν καν γνώμη». Δε χρειάζεται να μου πεις τη γνώμη σου, κατάλαβα». «Δεν έχουν όλοι οι άνθρωποι τα ίδια κριτήρια. Και μπορεί η γνώμη ενός τρίτου να σου φανεί χρήσιμη». «Εγώ είμαι ευχαριστημένος μ’ αυτά που φτιάχνω. Και δε μ’ ενδιαφέρει αν σ’ αρέσουν ή όχι. Τελειώσαμε τώρα μ’ αυτό;» «Κοίταξε, αντιλαμβάνομαι κάποια τεχνική, μια εμπειρία θα έλεγα σε σχέση με τη δράση των υλικών… αλλά διακρίνω την απουσία του θέματος, δεν καταλαβαίνω γιατί φτιάχνεις εκείνα που φτιάχνεις». «Δεν είναι απαραίτητο. Ούτε εγώ καταλαβαίνω όλες σου τις παλαβομάρες». «Οι δικές μου παλαβομάρες δεν είναι τέχνη, η τέχνη πρέπει να εμπεριέχει ένα νόημα». «Αυτός είναι ένας στατικός τρόπος σκέψης. Η ίδια η τέχνη είναι το νόημα, δεν έχει να κάνει με το αποτέλεσμα, ή τη θεματολογία, αυτό δεν αντιλαμβάνεσαι, την ίδια την ουσία της πράξης. Η πράξη δεν έχει να κάνει με την αναπαραστατικότητα». «»Ποιος μίλησε για αναπαραστατικότητα;» «Δε μίλησες αλλά το υπονόησες. Θα προτιμούσες να δεις ένα λιβάδι ή κάποια θάλασσα». Μπορώ ν’ αντιληφθώ μέχρι τις δεσποινίδες της Αβινιόν. Αλλά αυτά που φτιάχνεις εσύ… πες μου, εσύ ξέρεις τι φτιάχνεις «Ξέρω. Κατά προσέγγιση». «Μπορείς να μου εξηγήσεις να καταλάβω;» «Μπορώ. Είναι μυσταγωγίες. Είναι πύλες για ένα εσώτερο διάστημα». «Πάλι αδυνατώ». «Θα προσπαθήσω αλλιώς. Το ότι στα καλά καθούμενα η Μέρκελ εξαφανίζει την Κύπρο το καταλαβαίνεις;» «Όχι. Αλλά τι σχέση έχει αυτό;» «Δεν έχει. Αλλά λέει ότι δεν κάνω μόνο εγώ ακατανόητα πράγματα». «Ναι αλλά εδώ μιλάμε για εικαστικά, δε μιλάμε για την ΑΟΖ». «Δε μιλάμε για την ΑΟΖ αλλά για τον κόσμο που αλλάζει. Και η τέχνη διατυπώνει αυτόν τον κόσμο όπως μπορεί, είναι συνδιαμορφωτής, ένα αντίβαρο που σε κρατάει για να μην πέσεις, συμφωνούμε μέχρι εδώ;» «Ας πούμε πως συμφωνούμε». «Ωραία. Πες μου τώρα πώς θα το ζωγράφιζες εσύ αυτό; Θα ζωγράφιζες πιθανόν ένα βάζο;» «Θα ζωγράφιζα πιθανόν το κενό». «Και τι χρώμα έχει αυτό το κενό, ξέρεις;» «Μαύρο;» «Κάποιος άλλος θα έλεγε μπλε. Κι ένας άλλος θα έλεγε κόκκινο». «Δε μπορεί ένα πράγμα να είναι και μαύρο και κόκκινο και μπλε». «Γιατί; Ποιος ορίζει την αίσθηση;» Ήμασταν τώρα μπροστά στη θάλασσα. «Κοιτάζεις δηλαδή αυτή τη θάλασσα και έχεις μια αίσθηση από κόκκινο; Αυτό θες να πεις;» «Πιθανόν. Αν ταξιδέψεις στην άκρη της εικόνας, αν δεις πέρα από ‘κείνο που φαίνεται μπορεί η θάλασσα να είναι και κόκκινη. Ή πράσινη». «Η θάλασσα δεν έχει χρώμα, έχει να κάνει με την ατμόσφαιρα, όλοι το ξέρουν αυτό». «Ε, πες τότε πως ζωγραφίζω την ατμόσφαιρα», είπα και δεν είπαμε τίποτα άλλο γι’ αυτό.

Το ΟΥ του ΠΑΡΑΛΟΓΟΥ κι ο pirandello

«Έμαθα ότι έγραψες γράμμα στον Σόιμπλε». «Όντως. Τίποτα όμως σημαντικό». «Το διάβασα πρέπει να σου πω». «Ε και;» «Ήταν θεωρώ ανέντιμο να αναφερθείς στην αναπηρία του. Στο κάτω - κάτω όλοι έχουν κάποιο ελάττωμα. Αυτή καθαυτή σαν ενέργεια ήταν παράλογη, τι νόημα είχε ένα γράμμα… και μάλιστα τέτοιο;» «Ναι, είναι αλήθεια, ήταν κάτω απ’ τη μέση, δηλαδή απευθυνόμουν περισσότερο στην καρέκλα. Και όταν λέω καρέκλα αναφέρομαι στην καρέκλα της εξουσίας». «Δε το λες καθαρά, δείχνεις να τον κοροϊδεύεις επειδή είναι ανάπηρος. Τον προτρέπεις επιπλέον να αποτελειώσει αυτό που αρχίνησε ο Κάουφμαν, να τα τινάξει δηλαδή και να μας αφήσει ήσυχους». «Ναι, όντως. Δε γουστάρω καθόλου τις μηχανές ξέρεις. Και ο Σόιμπλε μου κάνει σαν ταμειακή». «Είναι αναμφίβολα σκληρός άνθρωπος. Αλλά δε μπορείς να εύχεσαι τον θάνατό του. είναι… απαράδεκτο, απολίτιστο». «Είναι απλώς ένα γράμμα. Εξάλλου ο Σόιμπλε δεν ξέρει Ελληνικά. Και δεν το έστειλα και σε καμιά εφημερίδα, μεταξύ μας το είπα, σαν αστείο, για να γελάσουμε». «Εγώ δε γέλασα καθόλου πρέπει να σου πω. Άσε που αυτό καθιστά το γράμμα πέρα για πέρα παράλογο». «Προφανώς έχεις χάσει το χιούμορ σου, εγώ το κατευχαρηστήθηκα». «Με τρομάζει το πόσο κακός μπορεί να γίνει κανείς». «Κουταμάρες. Εσύ προχθές με προέτρεπες να κάψουμε την Αθήνα και τώρα σε πείραξε ένα γράμμα; Θα με τρελάνεις;» «Τα γράμματα μπορούν να είναι το ίδιο εμπρηστικά». «Ωραία. Κι εσένα τι σε πειράζει;» «Δε με πειράζει αυτό. Με πειράζει που δεν το ‘χω γράψει εγώ».

Οι «άγγελοι της κολάσεως» κι ο pirandello.

«Νόμιζα πως πέρασε το τριώδιο», είπα, αλλά ούτε που μου έδωσε σημασία, μπαινόβγαινε στην κρεβατοκάμαρα και επέστρεφε κάθε φορά μ’ ένα ακόμα αξεσουάρ. «Δεν σε καταλαβαίνω», είπα, «τι είναι πάλι όλα αυτά τα μασκαραλίκια;» «Δεν είναι καθόλου μασκαραλίκια», είπε ο pirandello δοκιμάζοντας ένα κράνος της Βέρμαχτ. «Θα τους πολεμήσουμε με τα ίδια τους τα όπλα». «Ποια όπλα; Ποιον θα πολεμήσουμε πάλι;», ρώτησα. «Ξέρεις να οδηγείς μηχανή;», ρώτησε εκείνος αντί άλλης απάντησης. «Και πες ότι ξέρω, να σου θυμίσω ότι δεν έχουμε μηχανή;» «Ξέρω πολύ καλά τι έχουμε και τι δεν έχουμε», είπε ο pirandello. «Αλλά αυτό δεν είναι πρόβλημα». «Δεν είναι πρόβλημα για ποιο πράγμα;» «Θα κλέψουμε μία. Δηλαδή θα κλέψεις εσύ μία, εγώ είμαι πολύ μεγάλος για τέτοια πράγματα». Έβαλα τα γέλια. «Και πες ότι κλέβω», είπα. «Τι έχει το πρόγραμμα για μετά;» «Θα δώσουμε το παράδειγμα. Δε θα αφήσουμε τίποτα όρθιο, θα παραδώσουμε καμένη γη. Θα δικτυωθούμε. Θα οργανώσουμε τους απανταχού αγγέλους επί της γης και θα κάνουμε κίνημα». «Τι κίνημα; Κίνημα με δερμάτινα;» «Βαρβαρότητα στη βαρβαρότητα, είναι η μόνη απάντηση», είπε κουμπώνοντας τα γάντια του, κάτι τεράστια γάντια με πρόκες. «Να μη μείνει τίποτα όρθιο, τίποτα που να μπορούν να εκμεταλλευτούν αυτοί οι διάβολοι». Στήθηκε καμαρωτός να τον δω. «Πώς σου φαίνομαι;», ρώτησε. «Καλός», είπα. «Αλλά θα τα βάλουμε με την Ευρωπαϊκή ένωση; Εσύ δεν ξέρεις καν να καβαλάς μηχανή». «Θα κάθομαι από πίσω, σαν τον Τζακ Νίκολσον. Θα κάθομαι από πίσω και θα εκτοξεύω μολότοφ. Θα κάψουμε την Αθήνα, ύστερα το Βερολίνο… μετά θα καταλάβουμε τη Νέα Υόρκη, όπως λέει και το τραγούδι». «Και το θεωρείς αυτό πολιτική στάση; Να βάλουμε φωτιά στο σύμπαν;» «Πρέπει να αναθεωρήσουμε τον τρόπο που βλέπουμε τα πράγματα», είπε ο pirandello βαδίζοντας πάνω - κάτω για να συνηθίσει τις μπότες. «Έχουν ξεραθεί», είπε. «Έχω να τις βάλω από τότε που ήμουνα πανκ». «Πότε θα καταλάβεις πως δεν είσαι πια γι’ αυτά τα πράγματα; Πότε θα καταλάβεις ότι ο κόσμος που ήξερες πέθανε;» «Γι’ αυτό ακριβώς», είπε ο pirandello σπρώχνοντας πίσω τα γυαλιά στη μύτη του. «Πριν γίνουμε πραγματικοί άγγελοι, λέω να δοκιμάσουμε κι αυτό. Πρέπει να βρεθεί κάποιος να εξεγερθεί σ’ όλα αυτά. Ή να ξεκινήσει την εξέγερση». «Και νομίζεις πως κάτι θα βγει;» «Στην πραγματικότητα όχι. Αλλά είναι αλλιώς να ‘χεις μπροστά σου κάποιον που γυαλίζει το μάτι του, δεν είναι;» Δεν είχα τι να του πω πάνω σ’ αυτό.