Οι μαύρες σημαίες του Pirandello

«Πιστεύεις ακόμα στον συμβολισμό;», με ρώτησε μια μέρα ο pirandello.
«Νομίζω», είπα εγώ, «ποιον συμβολισμό εννοείς;»
«Εννοώ τις μαύρες σημαίες. Αν αναρτούσαμε μαύρες σημαίες λες να το ‘έπαιρναν κι εκείνοι αλλιώς;»
«Και πάλι, εξαρτάται ποιον εννοείς, αν εννοείς την κυβέρνηση…»
«Όχι, δεν εννοώ αυτούς», είπε κι έπιασε το κεφάλι του. «Βλέπω μαύρες σημαίες, στον ύπνο μου… βλέπω σ’ όλα τα μπαλκόνια ν’ ανεμίζουν μαύρες σημαίες και δεν ξέρω τι μπορεί να σημαίνει αυτό».
«Τα χάλια μας σημαίνει», είπα, «τι άλλο;»
«Δεν ξέρω», είπε κι έκλεισε τα μάτια του. «Μπορεί να ‘ναι ένα μήνυμα».
«Ήταν δικιά μας απόφαση να εκλέξουμε αυτούς που εκλέξαμε», είπα εγώ, «δε μας πρόδωσε κανείς. Δεν είμαστε ικανοί να καθορίζουμε τις τύχες μας, να σταματήσουμε την πτώση, αυτό είναι. Δε φταίνε οι άλλοι, ούτε αυτοί. Δικό μας είναι το φταίξιμο. Που το επιτρέψαμε».
«Δεν πάει πουθενά», είπε με τα μάτια ερμητικά κλειστά. «Φαίνεται. Ολοκάθαρα. Αλλά δεν το βλέπουμε».
«Πρέπει να φύγω», είπα. «Υπάρχει κάτι άλλο να κάνουμε;»
«Ναι», είπε. «Να τους πούμε για τις σημαίες». Και έκατσε κι έγραψε αυτό εδώ.